Kwasy żółciowe - studium przypadku: Peggy
Wynik badania stężenia kwasów żółciowych przy użyciu analizatora Catalyst przyczynił się do postawienia nieoczekiwanej diagnozy u szczeniaka mającego trudności z oddawaniem moczu
Imię: Peggy
Wiek: 9 miesięcy
Rasa: Labrador retriever
Płeć: Niesterylizowana suka
Powód wizyty u lekarza weterynarii i historia choroby
Peggy została przyprowadzona do lekarza w celu zbadania z powodu dysurii i oddawania moczu w domu. Do obecnych właścicieli Peggy trafiła w wieku 10 tygodni. Właściciele wybrali ją, ponieważ była łagodnym i spokojnym psem. Peggy dobrze przystosowała się do nowego domu, a właściciele byli pod wrażeniem, jak szybko nauczyła się porządku. Wszystkie szczepienia zostały wykonane w terminie, Peggy została też zabezpieczona przed pchłami/kleszczami i dirofilariozą. Jadła karmę dla szczeniąt przeznaczoną dla ras dużych, którą właściciele kupowali w lokalnym sklepie z artykułami dla zwierząt. Właściciele niepokoili się, że Peggy ostatnio ma trudności z oddawaniem moczu i oddaje go w domu
Badanie fizykalne
Jak na młodego labradora Peggy była spokojna, ale przy tym czujna i reagowała na bodźce. Temperatura, częstość akcji serca i oddechów były prawidłowe. Jak na swój wiek i rasę miała nieco zbyt drobną budowę, ale uzyskała dobry scoring kondycji ciała. Pozostałe wyniki badania fizykalnego były prawidłowe.
Plan diagnostyki
Początkowy plan diagnostyki obejmował pełną analizę moczu, w tym określenie ciężaru właściwego, analizę chemiczną przy użyciu analizatora IDEXX Vetlab UA oraz badanie osadu za pomocą analizatora SediVue Dx Urine Sediment.
Ocena diagnostyczna
Do potencjalnie znaczących wyników badania moczu Peggy należały zawartość kryształów moczanu amonu (> 50 wpw) i białka (30 mg/dl).
Obecność kryształów moczanu amonu najczęściej stwierdza się u psów z nabytymi lub wrodzonymi nieprawidłowościami żyły wrotnej i towarzyszącymi im zaburzeniami czynności wątroby. Występują one także u psów niektórych ras z powodu wrodzonych nieprawidłowości w transporcie moczanów.1
Mocz Peggy był odpowiednio stężony i miał ciężar właściwy 1037. Badanie osadu moczu wykazało minimalną liczbę czerwonych i białych krwinek oraz brak bakterii.
Kolejne działania
W celu dokładniejszego przeanalizowania przyczyn obecności kryształów moczanu amonu i proteinurii przeprowadzono dodatkowe badania. Określono między innymi wskaźnik białko/kreatynina (UPC), wykonano posiew moczu z protokołem MIC i badanie kwasów żółciowych przed posiłkiem i dwie godziny po posiłku.
Wartość wskaźnika UPC dowiodła braku istotnej proteinurii, a posiew moczu dał wynik ujemny.
Wyniki wykonanych przy użyciu analizatora Catalyst badań kwasów żółciowych wskazały na istotne podwyższenie ich poziomu u Peggy w obu punktach czasowych, wzmacniając podejrzenie choroby wątrobowo-żółciowej
Diagnoza i dalsze postępowanie
Podwyższone stężenie kwasów żółciowych wzbudziło obawy o prawidłowość funkcji wątroby i stało się powodem skierowania na dodatkowe badania w szpitalu specjalistycznym. Przed badaniami w szpitalu specjalistycznym przeprowadzono badanie morfologii krwi (CBC) i testy w ramach panelu biochemicznego przy użyciu analizatora hematologicznego ProCyte Dx i biochemicznego Catalyst One. Kilka wyników w badaniu morfologii krwi i panelu biochemicznym wskazywało na zaburzenia funkcji wątroby, w tym zmniejszoną średnią objętość erytrocytów oraz niższe od wartości referencyjnych stężenie azotu mocznikowego we krwi (BUN) i cholesterolu. Na podstawie badania USG jamy brzusznej stwierdzono pomniejszoną wątrobę i nieprawidłowe naczynie, którego obraz odpowiada wewnątrzwątrobowemu zespoleniu wrotno-obocznemu (PSS). Ponadto w pęcherzu moczowym były widoczne kamienie moczowe.
Kilka miesięcy później Peggy została poddana zabiegowi chirurgicznemu, w trakcie którego wokół pojedynczego zespolenia wewnątrzwątrobowego założono zaciskacz ameroidowy. W czasie zabiegu przeprowadzono również biopsję wątroby. Badanie histopatologiczne wykazało umiarkowany przerost tętniczek oraz łagodne wodniczkowe zwyrodnienie wątroby. Wyniki te odpowiadają obrazowi zespolenia wrotno-obocznego. W trakcie zabiegu usunięto z pęcherza dwa kamienie moczowe. Analiza potwierdziła, że były to kamienie moczanowe.
Peggy dobrze zniosła zabieg i została wypisana z dobrym rokowaniem.
Informacje o pacjencie
Badanie moczu
UCS
Kwasy żółciowe
Dyskusja
Zespolenie wrotno-oboczne (PSS) uważa się za najczęstszą wadę wrodzoną wątroby u psów i kotów.1 Do najbardziej typowych objawów klinicznych należą objawy neurologiczne związane z encefalopatią wątrobową, takie jak chodzenie w tę i z powrotem, drgawki i przypadkowe szczekanie. U zwierząt z zespoleniem wrotno-obocznym objawy ze strony dolnych dróg moczowych, takie jak obserwowano u Peggy, występują rzadziej, ale obserwuje się je u 20%–53% psów.2
Wyniki badania morfologii krwi i panelu biochemicznego Peggy wykazują niewielkie nieprawidłowości, występujące zwykle u zwierząt z PSS. Mikrocytoza jest stwierdzana u ponad 60% psów z PSS. Przyczyna mikrocytozy nie jest dokładnie znana, ale może mieć związek z sekwestracją żelaza.3 Zmniejszenie intensywności procesów syntezy z powodu zaburzeń czynności wątroby zwykle prowadzi do nieprawidłowości biochemicznych, takich jak nieco lub wyraźnie niższe niż wartości referencyjne stężenia BUN, cholesterolu, albuminy i glukozy. U psów z PSS obserwuje się także niewielkie do umiarkowanego podwyższenie stężenia enzymów wątrobowych (ALT, ALKP), jakie zaobserwowano także u Peggy.1
W przypadku oceny funkcji wątroby u zwierząt z podejrzeniem PSS testem z wyboru jest badanie stymulacji kwasów żółciowych.1 Wykazano, że czułość badania stężenia kwasów żółciowych przed posiłkiem i po posiłku wynosi u psów i kotów z PSS niemal 100%.4.
Przypadek Peggy pokazuje że stężenie kwasów żółciowych jest ważnym elementem diagnostyki u zwierząt wykazujących mniej powszechne objawy lub u których zmiany w stosunku do przedziałów referencyjnych w podstawowych testach mogących wskazywać na zaburzenia funkcji wątroby są niewielkie.
Bibliografia
-
Weisse C, Berent AC. Hepatic vascular anomalies. W: Ettinger SJ, Feldman EC, Côté E, eds. Textbook of Veterinary Internal Medicine: Diseases of the Dog and the Cat. 8th ed. St Louis, MO: Elsevier; 2017:1639 1658.
-
Berent A, Weisse C. Portosystemic shunts and portal venous hypoplasia. Stand Care Emerg Crit Care Med. 2007; 9(3).
-
Simpson KW, Meyer DJ, Boswood A, White RN, Maskell IE. Iron status and erythrocyte volume in dogs with congenital portosystemic vascular anomalies. J Vet Intern Med. 1997;11(1):14–19. doi:10.1111/j.1939 1676.1997.tb00067.x
-
Winkler JT, Bohling MW, Tillson DM, Wright JC, Ballagas AJ. Portosystemic shunts: diagnosis, prognosis, and treatment of 64 cases (1993–2001). J Am Anim Hosp Assoc. 2003;39(2):169 185. doi:10.5326/0390169